Nội Dung
Liên minh châu Âu (EU) được đánh giá là thị trường có tiêu chuẩn an toàn thực phẩm nghiêm ngặt hàng đầu thế giới. Việc đưa thực phẩm từ Việt Nam vào EU không thể chỉ dựa vào hình thức đóng gói đẹp hay sản phẩm quen thuộc. Thay vào đó, EU xem trọng từng chi tiết liên quan đến an toàn, nguồn gốc, thành phần và phương pháp chế biến.
Hàng thực phẩm Việt trước khi nhập cảnh vào EU phải trải qua nhiều khâu kiểm tra. Mục tiêu chính của EU là bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, tránh hàng hóa không đạt chuẩn gây hại. Do đó, mỗi kiện hàng, dù nhỏ hay lớn, đều có thể bị kiểm tra ngẫu nhiên hoặc theo chương trình giám sát đặc biệt.
Hiểu rõ các tiêu chí kiểm tra của EU là điều bắt buộc đối với bất kỳ cá nhân hoặc doanh nghiệp nào muốn đưa hàng thực phẩm Việt sang châu Âu. Khi nắm chắc những tiêu chí này, người gửi sẽ giảm được rủi ro trả hàng, giữ hàng hoặc tiêu hủy không mong muốn.
Có ba lý do khiến thị trường EU đặt ra loạt tiêu chuẩn cao cho hàng thực phẩm:
Thứ nhất: EU bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
Các vụ ngộ độc thực phẩm từng xảy ra tại nhiều quốc gia khiến EU siết chặt quy định. Bất cứ sản phẩm nào có nguy cơ gây ảnh hưởng sức khỏe đều bị loại khỏi thị trường.
Thứ hai: EU bảo vệ hệ thống nông nghiệp trong khối.
Nhiều loại dịch bệnh hoặc sinh vật gây hại có thể lan từ thực phẩm nhập khẩu sang môi trường sở tại. Do đó EU kiểm soát nghiêm các sản phẩm thực phẩm có nguồn gốc động – thực vật.
Thứ ba: EU yêu cầu tính minh bạch tuyệt đối.
Toàn bộ chuỗi cung ứng từ nguyên liệu, chế biến, đóng gói đến vận chuyển phải rõ ràng, truy xuất được. Điều này nhằm bảo vệ người tiêu dùng và tránh gian lận thương mại.
Chính vì vậy, dù thực phẩm Việt rất đa dạng và được người Việt ở châu Âu ưa chuộng, nhưng vẫn phải tuân thủ các yêu cầu kiểm tra đặc thù của EU.
Dưới đây là các nhóm tiêu chí quan trọng mà cơ quan hải quan và cơ quan an toàn thực phẩm EU sử dụng khi kiểm tra thực phẩm nhập từ Việt Nam.
Truy xuất nguồn gốc là yêu cầu tuyệt đối của EU. Tất cả thực phẩm đều phải có thông tin rõ ràng về:
Nơi sản xuất
Đơn vị chế biến
Cơ sở đóng gói
Nguyên liệu chính
Mã lô sản xuất
Hạn sử dụng
Phương pháp chế biến
Sản phẩm không có truy xuất nguồn gốc đầy đủ thường bị đánh giá là không minh bạch. Điều này khiến cơ quan EU giữ hàng để xem xét hoặc từ chối nhập khẩu.
Ngay cả thực phẩm làm thủ công, quà tặng cá nhân, bánh kẹo tự làm… cũng phải có thông tin minh bạch.
EU đặc biệt quan tâm tới danh sách thành phần. Cơ quan kiểm tra sẽ xem xét:
Sản phẩm có phụ gia ngoài danh mục được phép hay không
Hàm lượng phụ gia có vượt mức cho phép không
Sản phẩm có chứa màu nhân tạo bị cấm không
Có chất bảo quản không phù hợp với quy định EU hay không
Có thành phần biến đổi gen (GMO) mà không được khai báo không
Một số thành phần vốn quen thuộc tại Việt Nam nhưng lại nằm trong danh mục hạn chế của EU. Điều này khiến nhiều sản phẩm bị giữ lại dù người gửi không hề biết.
EU có quy định rất nghiêm đối với dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, đặc biệt với:
Rau củ khô
Trà
Trái cây sấy
Thảo mộc
Gia vị
Nếu sản phẩm có dư lượng vượt mức cho phép, cơ quan kiểm tra EU sẽ yêu cầu phân tích sâu. Đây là lý do nhiều lô hàng nông sản Việt từng bị cảnh báo.
Đối với hàng cá nhân gửi, nếu bị nghi ngờ, lô hàng vẫn có thể bị kiểm tra ngẫu nhiên.3.4. Kiểm tra vi sinh vật và an toàn vệ sinh
Các chỉ tiêu thường được chú ý:
E.coli
Salmonella
Vi khuẩn hiếu khí
Nấm mốc
Chất gây dị ứng
Thực phẩm không đảm bảo vệ sinh trong quá trình chế biến thường dễ vi phạm tiêu chuẩn này.
Các sản phẩm Việt dễ bị kiểm tra vi sinh gồm:
Giò chả
Mắm
Bánh làm từ gạo
Thực phẩm có thành phần từ thịt
Sản phẩm lên men
Bao bì là yếu tố quan trọng hàng đầu. EU kiểm tra:
Bao bì có đủ độ bền hay không
Bao bì tiếp xúc trực tiếp thực phẩm có đạt chuẩn an toàn không
Nhãn mác có đầy đủ thông tin không
Thông tin có ghi đúng ngôn ngữ yêu cầu không
Tem nhãn có rõ ràng, không bị mờ hay bong không
Nhãn mác cần có:
Tên sản phẩm
Nguyên liệu
Net weight
Đơn vị sản xuất
Hạn dùng
Điều kiện bảo quản
Xuất xứ
Mã lô
Nhiều hàng Việt bị trả về chỉ vì nhãn mác thiếu nội dung.
EU có danh mục đặc biệt kiểm soát chặt:
Sản phẩm từ thịt
Sản phẩm từ sữa
Thực phẩm tươi sống
Hải sản chế biến không rõ nguồn gốc
Thảo mộc thuộc danh mục nhạy cảm
Thực phẩm có nguy cơ cao về vi sinh
Những mặt hàng này thường phải có giấy chứng nhận phù hợp.
Kiện hàng cũng cần đạt yêu cầu:
Không bị móp méo
Không có dấu hiệu ẩm mốc
Không bị rò rỉ
Hàng khô phải khô hoàn toàn
Hàng có mùi lạ thường bị kiểm tra kỹ
EU đánh giá rất cao mức độ sạch sẽ của kiện hàng.
Hạn sử dụng quá ngắn sẽ gây rủi ro bị giữ lại.
Sản phẩm có hạn ngắn dưới mức quy định dễ bị xem là không ổn định.
Các sản phẩm thủy hải sản, thực phẩm ướt hoặc bán ướt đặc biệt dễ bị đánh giá rủi ro.
Từ các báo cáo cảnh báo RASFF của EU trong nhiều năm, các nhóm thực phẩm Việt dễ gặp rủi ro gồm:
Trà và thảo mộc
Gia vị như ớt bột, tiêu, quế
Hạt điều sấy không đạt tiêu chuẩn vi sinh
Mít sấy, chuối sấy với dư lượng thuốc bảo vệ thực vật
Các loại mắm, thức ăn lên men
Bánh kẹo thủ công không nhãn mác rõ
Thực phẩm có thành phần từ thịt
Ngay cả hàng gửi cá nhân cũng có thể bị khảo sát nếu nghi ngờ.
Dưới đây là những kinh nghiệm thực tế giúp hạn chế rủi ro:
Hạn chế gửi thực phẩm làm thủ công không nhãn.
Nếu bắt buộc phải gửi, cần đóng gói sạch, kín và có thông tin cơ bản.
Các nhóm có nguồn gốc động vật rất dễ bị giữ.
Nên ưu tiên sản phẩm đóng gói công nghiệp.
Bao bì nên dùng loại chắc chắn, tránh xì hơi, tránh mùi mạnh.
Hàng rời nên đóng túi hút chân không nếu phù hợp.
Hàng cá nhân chỉ nên gửi lượng nhỏ.
Gửi lượng lớn làm tăng rủi ro bị kiểm tra sâu.
Không khai sai loại hàng.
Khai đúng giúp xử lý nhanh nếu cơ quan EU kiểm tra.
EU thay đổi quy định theo từng giai đoạn.
Cập nhật sớm giúp tránh nhiều rủi ro.
Hàng thực phẩm Việt khi nhập cảnh EU phải trải qua nhiều tiêu chuẩn khắt khe. EU không chỉ kiểm tra bề ngoài sản phẩm mà đi sâu vào từng yếu tố: từ thành phần, phụ gia, bao bì, truy xuất nguồn gốc đến điều kiện vận chuyển.
Việc nắm rõ các tiêu chí kiểm tra này giúp người gửi tránh được rủi ro bị giữ hàng, trả hàng hoặc tiêu hủy. Khi chuẩn bị đúng và đủ, hàng thực phẩm Việt sẽ thuận lợi hơn khi vào thị trường châu Âu, đồng thời mang đến sự an tâm cho kiều bào xa quê mong chờ những sản phẩm thân thuộc từ quê nhà.
ĐỌC THÊM: CÁC RỦI RO THƯỜNG GẶP KHI GỬI HÀNG VÀO MÙA LỄ HỘI
ĐỌC THÊM: Vận Chuyển Bánh Tráng Phơi Sương Sang Đức – Giữ Độ Mềm Dẻo Tự Nhiên